Kto może mieć dostęp do informacji niejawnych?

Informacje niejawne to takie informacje, których nieuprawnione ujawnienie spowodowałoby albo mogłoby spowodować szkody dla Rzeczypospolitej Polskiej lub byłoby niekorzystne dla jej interesów gospodarczych. Bez znaczenia jest tutaj forma i sposób ich wyrażania. Z tego względu dostęp do takich informacji jest ściśle regulowany i kontrolowany.

Mogą go uzyskać jedynie ci przedsiębiorcy, którzy dysponują odpowiednim sposobem ochrony ich treści w aspekcie finansowym, organizacyjnym i kadrowym. Aby móc mieć dostęp do informacji niejawnych, należy uzyskać świadectwo bezpieczeństwa przemysłowego, które jest wydawane przez Agencję Bezpieczeństwa Wewnętrznego albo Służbę Kontrwywiadu Wojskowego oraz przejść stosowne szkolenie. Żeby dostać odpowiednie świadectwo (pierwszego, drugiego lub trzeciego stopnia), konieczne jest pozytywne przejście postępowania bezpieczeństwa przemysłowego, którego celem jest sprawdzenie przedsiębiorcy oraz wszystkich osób, które będą miały dostęp do informacji niejawnych. 

Jaka jest klasyfikacja informacji niejawnych?

Informacje niejawne są najczęściej przetwarzane przez organy administracji publicznej oraz różne urzędy, które je obsługują. Możemy je zatem odnaleźć między innymi w ministerstwach i urzędach wojewódzkich, a także urzędach marszałkowskich, starostwach powiatowych i urzędach gmin. Dzielą się one w zależności od stopnia ich ochrony na informacje: zastrzeżone, poufne, tajne i ściśle tajne. Te ostatnie są najistotniejsze z punktu widzenia interesu i bezpieczeństwa państwa polskiego. Informacje zastrzeżone to dokumenty, których ujawnienie spowodowałoby stosunkowo najmniejsze szkody. 

 

Kto może uzyskać dostęp do informacji niejawnych?

Jeżeli zamierzamy pracować z dokumentami zaklasyfikowanymi jako zastrzeżone, wystarczy posiadać pisemne upoważnienie wystawione przez szefa oraz mieć ukończone szkolenie z zakresu ochrony informacji niejawnych. Wszystkie informacje niejawne o wyższym stopniu tajności (poufne, tajne i ściśle tajne) wymagają już posiadania odpowiedniego poświadczenia bezpieczeństwa. Uzyskuje się je po ukończeniu szkolenia oraz przeprowadzeniu postępowania sprawdzającego. Może być ono zwykłe, jeśli staramy się o dostęp do informacji poufnych i tajnych albo poszerzone, jeżeli zależy nam na dostępie do informacji ściśle tajnych. Celem takiego postępowania jest przede wszystkim ustalenie, czy osoba, która uzyska dostęp do tego rodzaju informacji, daje rękojmię zachowania tajemnicy. Obowiązuje zasada mówiąca, że osoba, która jest upoważniona do dostępu do informacji niejawnych wyższej kategorii tajności, zyskuje automatycznie dostęp do informacji o niższej kategorii tajności. Nazywa się to kaskadą ważności. 

W jakich sytuacjach poświadczenie bezpieczeństwa może być potrzebne?

Podstawowym warunkiem dopuszczenia do pracy na stanowiskach, które są związane z dostępem do informacji niejawnych wszystkich kategorii, jest odbycie szkolenia z zakresu ochrony informacji niejawnych. W wielu przypadkach niezbędne może okazać się również posiadanie poświadczenia bezpieczeństwa. Tego typu poświadczenie jest wymagane, jeżeli ubiegamy się o pracę w policji, wojsku, sądach albo trybunałach. Jest też konieczne, jeśli zamierzamy pracować w organach kontroli państwowej albo instytucjach finansowych, a także jeżeli chcemy objąć określone stanowisko w spółce, która ma dla naszego państwa strategiczne znaczenie.